Λιούμετ, Σίντνεϊ

(Sidney Lumet, Φιλαδέλφεια 1924 –). Αμερικανός σκηνοθέτης, ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός του κινηματογράφου. Φοίτησε στο πανεπιστήμιο Κολούμπια και στο Actors Studio. Ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του σε ηλικία 5 ετών ως παιδί-θαύμα, εμφανιζόμενος στη θεατρική σκηνή του εβραϊκού θεάτρου Yiddish. Αργότερα εδραιώθηκε κατά τη χρυσή εποχή του Χόλιγουντ της δεκαετίας του 1930 με το πρώτο του φιλμ The 400 million (1938). Στις δεκαετίες που ακολούθησαν εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο δημοφιλείς δημιουργούς στην πατρίδα του και ασχολήθηκε με τα περισσότερα κινηματογραφικά είδη, σχεδόν πάντα με την ίδια επιτυχία. Σκηνοθέτησε τηλεοπτικά δράματα (Οι δώδεκα ένορκοι, 1957· The offense, 1973), κοινωνικές ιστορίες (Σκυλίσια μέρα, 1975· Ο πρίγκιπας της πόλης, 1981), πολιτικά θρίλερ (Σέρπικο, 1973· Επικίνδυνες ερωτήσεις θανάσιμες απαντήσεις, 1990), μουσικές παραγωγές (The wiz, 1978), κωμωδίες (Bye bye braverman, 1968), αλλά και θεατρικές διασκευές (Το μεγάλο ταξίδι της μέρας μέσα στη νύχτα, 1962). Θεωρήθηκε αντισυμβατικός και, καθώς τα έργα του ήταν πλούσια σε πολιτικές αναφορές, προκάλεσε πολλές φορές τη δυσαρέσκεια των εκάστοτε κυβερνήσεων της πατρίδας του. Μολονότι ήταν πέντε φορές υποψήφιος για Όσκαρ, δεν βραβεύτηκε ποτέ. Από το σύνολο των 50 και πλέον ταινιών του ξεχωρίζουν ακόμα: That kind of woman (1959), Έγκλημα στο Όριαν Εξπρές (1974), Η ετυμηγορία (1982), Η επόμενη μέρα (1986). Ο Λ. θεωρείται ένας από τους πιο αξιόλογους σκηνοθέτες του αμερικανικού κινηματογράφου.